San diego çocuk hastanesi otizm araştırma merkezinde (Center for Autism Research, Children's Hospital, San Diego, CA, USA ) otistik çocuklar ile sağlıklı çocukların fonksiyonel beyin emar görüntüleri kıyaslanarak hastalığın beyinden kaynaklanan sebeblerine ilişkin sonuçlar çıkarılmaya çalışılmıştır.
Fonksiyonel emar (Fonksiyonel MR görüntüleme fmrg) çalışan beyni izlemede yeni bir pencere açan teknik olarak günümüzde yaygın kullanım alanı edinmiştir.fMRI, mental aktiviteler sırasındaki oksijen tüketimi ve serebral kan akımıyla ilişkili oksihemoglobin ve deoksihemoglobin değişimini takip ederek, yüksek çözünürlüklü haritalandırma yapabilen bir tekniktir. Bu teknik kullanılarak otistik ve sağlıklı bireylere kendi ailelerinden başlayarak yakınlık derecesine göre farklı yüz resimleri gösterilerek beyinde aktive olan bölgeler kıyaslanmıştır.Özelliklede Fusiform face area (FFA fusiform yüz alanı) olarak bilinen beyin bölgesi insanın gördüğü yüzü tanımlayabilmesi özelleşmiş bir hücre sistemidir ve görsel algının bir parçasıdır.
Bu çalışmada aşağıdaki gibi aileye yakınlık derecesinden başlayarak dört farklı insan yüzü her iki gruba da gösterilerek bu koşullar altında fonksiyonel mr incelemesi yapılarak otizmin altında yatan beynimizin kan oksijen seviyesine bağlı (blood oxygen level-dependent means BOLD) bir haritası her iki grup için çıkarılmış ve otizmin altında yatan organik sebeblere ışık tutulmaya çalışılmıştır.
Buna göre hasta ve kontrol gruplarına verilen test resimleri aileye yakınlık derecesine göre aşağıdaki gibidir.
Fusiform yüz alanı (FFA) özellikle yabancı yüz algısında daha fazla aktive olurken otistik çocuklar, kendilerine daha az yabancı olan yüzlerle karşı karşıya kaldıklarında FFA alanında daha fazla aktivasyon göstermişlerdir. Bunun aksine kendilerine daha yabancı yüzlerle karşılaştıklarında FFA alanında daha az beyin aktivitesi görülmüştür.
Beynin farkklı kesit görüntüleri için yapılan fonksiyonel mr incelemeri aşağıda sırası ile verilmiştir. Bu görüntülerde kırmızı alanlar ilgili beyin bölgesindeki kandakioksijenlenmeye bağlı bir eşik değerin üstündeki bölgeleri ifade etmekte olup kısaca bize ilgili bölgenin nekadar aktive olduğu ve oksijenlendiği konusunda ciddi bir ipucu vermektedir.
Aşağıdaki mr görüntüsü ise özellikle otistik olan çocuklarda ön orta lobdaki (medial frontal activity) aktive olmayan bölge açıkça görülebilmektedir..jpeg)
Aşağıdaki mr görüntüsü ise tanıdık yüzlerle yabancı yüz ifadelerine bağlı olarak otistik ve kontrol grupları için yapılmıştır. Sonuç olarak kıyaslama yapıldığında otistik çocuklarda sadece posterior cingulate ve precuneus bölgeleri aktif olarak görülebilmektedir..jpeg)
Bu çalışmayı yapan araştırmacıların çıkardıkları sonuca göre, elde edilen bulguların otizmin bir sebebi değil bir sonucu oldukları aşikardır. Bir bebeğin anne karnından başlayarak merkezi sinir sisteminin normal gelişim sürecinde sinir hücresi ağlarının çevreden aldıkları her türlü informasyone ve etkiye bağlı adaptasyon yetenekleri çok yüksektir. Bu hipoteze otistik çocuklarda erken dönem beyin gelişimi ve sinir hücreleri arasındaki bağlantılar oluşturulurken bu süreç tecrübeye bağlı olarak adapte edilememektedir. Yaşla beraber beynin gelişmesi yavaşladıkça yaşanılan deneyimlerle birlikte sinir hücreleri arasında yeni adaptif bağlantılar oluşurken hatalı görünen bağlantılarda elimine edilir. Bu da tedavinin çok erken dönemde başlamasının gerekliğini ortaya koymaktadır.
Bu çalışmadan bizim çıkaracağımız sonuç ise otistik bireylerde beynin bazı bölgelerinde aktivasyon eksikliğinin sonucu olarak yetersiz oksijenlenme ve kanlanma oranı bu çalışmada açıkça ortaya konmuştur. Bu durumu ise alternatif terapilerle örneğin hbot yada cerebrolysin ile desteklemek mümkün olabilmektedir.
KAYNAK:
The brain response to personally familiar faces in autism: findings of fusiform activity and beyond
Karen Pierce1,3, Frank Haist2, Farshad Sedaghat3 and Eric Courchesne1,3
1 Department of Neurosciences, 2 Department of Psychiatry, University of California, San Diego, La Jolla, CA 92093 and 3 Center for Autism Research, Children's Hospital, San Diego, CA, USA
Correspondence to Karen Pierce, 8110 La Jolla Shores Drive, La Jolla, CA 92037, USA